پروستات چیست؟ (بررسی نقش این غده و بیماری های مرتبط با آن)

بخشی از بیماری‌های سیستم مجاری ادراری مرتبط به غده پروستات است که فقط در مردان وجود دارد. در این مقاله به سؤال رایج “پروستات چیست؟” پاسخ داده شده و بیماری های مرتبط با آن نیز به صورت خلاصه توضیح داده شده‌اند. اگر در خصوص این غده، سوال یا نگرانی خاصی دارید، خواندن این نوشتار می‌تواند تا حدی به پرسش‌های شما پاسخ داده و ابهاماتی که در خصوص این آن دارید را برطرف می کند.

پروستات چیست؟

پروستات (Prostate) غده کوچکی در دستگاه تناسلی مردانه است که در زیر مثانه و جلوی راست روده (یا رکتوم) قرار دارد. عملکرد اصلی آن تولید مایعی است که اسپرم را تغذیه و حمل می‌کند. این غده مجرای ادرار (لوله‌ای که ادرار و منی را از بدن خارج می‌کند) احاطه کرده است. با افزایش سن، پروستات ممکن است بزرگ شده و مشکلاتی در نحوه خروج ادرار ایجاد کند.

نقش اصلی غده پروستات چیست؟

این غده نقش مهمی در دستگاه تناسلی مردانه دارد. علاوه بر تولید مایعی که اسپرم را تغذیه و حمل می‌کند، پروستات همچنین به تنظیم pH مایع منی نیز کمک می‌کند و از اسپرم در برابر محیط اسیدی واژن محافظت می‌کند. بدون این عملکرد اسپرم ها در یک محیط اسیدی از بین رفته و امکان باروری به شدت کاهش پیدا خواهد کرد.

مشکلات مرتبط با غده پروستات چیست؟

همانطور که اشاره شد، در مردان با افزایش سن، ممکن است مشکلاتی برای پروستات پیش بیاید. البته اگر مردان چکاپ های منظم داشته و تابع یک سبک زندگی سالم باشند، اتفاقی برای این غده در دستگاه تناسلی‌شان رخ نمی هد. به هر حال برخی از شایع‌ترین مشکلات غده نامبرده به شرح زیر هستند:

+ التهاب پروستات (Prostatitis )

پروستاتیت وضعیتی است که با التهاب غده پروستات همراه است. این یک بیماری نسبتاً شایع مرتبط با سیستم تناسلی ادراری در مردان است. تخمین زده می‌شود 10-15٪ از مردان علائم Prostatitis را در مقطعی از زندگی خود تجربه می‌کنند که البته با توجه و مداخله فوری پزشکی به خوبی برطرف می شود.

انواع مختلفی از Prostatitis   وجود دارد، از جمله نوع باکتریایی حاد، نوع باکتریایی، نوع مزمن/سندرم درد مزمن لگن (CP/CPPS) و پروستاتیت التهابی بدون علامت. به طور کلی، التهاب این غده می‌تواند باعث ناراحتی و درد قابل توجهی در مردان شود و کیفیت زندگی آنها را نیز تحت تأثیر قرار دهد.

+ هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH)

اگر بپرسید که شایع‌ترین مشکل پروستات چیست احتمالاً بسیاری از پزشکان خواهند گفت BPH. این یک بیماری شایع است که مردان را با افزایش سن تحت تأثیر قرار می‌دهد. هایپرپلازی خوش خیم پروستات به بزرگ شدن غده پروستات اشاره دارد که می‌تواند باعث بروز علائم متعدد ادراری شود.

همانطور که غده پروستات بزرگ تر می شود، می‌تواند به مجرای ادراری (لوله‌ای است که ادرار را از مثانه به خارج از بدن می‌برد) فشار بیاورد. BPH می‌تواند منجر به علائم مختلفی شود، مانند:

• جریان ادرار ضعیف یا کند
• مشکل در شروع ادرار
• تکرر ادرار به خصوص در شب
• فوریت برای دفع ادرار
• تخلیه ناقص مثانه
• عفونت‌های دستگاه ادراری

علت دقیق BPH هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما تصور می‌شود که با تغییرات در سطوح هورمونی و افزایش سن مردان مرتبط باشد. این بیماری سرطانی نیست و خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش نمی‌دهد، اما در صورت عدم درمان می‌تواند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد.

+ سرطان پروستات

سرطان پروستات یک نوع سرطان شایع است که در مردان ایجاد می‌شود. ممکن است در مراحل اولیه علائمی ایجاد نکند، اما با پیشرفت خود، رفته رفته می‌تواند باعث مشکلات ادراری، وجود خون در ادرار یا مایع منی و درد یا ناراحتی در ناحیه لگن یا کمر شود.

تشخیص این سرطان معمولاً از طریق ترکیبی از معاینه رکتوم به روش دیجیتال و آزمایش خون برای بررسی سطوح آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) انجام می‌شود. گزینه‌های درمانی به مرحله و درجه سرطان بستگی دارد و ممکن است شامل جراحی، پرتودرمانی، هورمون درمانی، شیمی درمانی یا نظارت فعال باشد. بسیار مهم است که مردان در مورد غربالگری سرطان پروستات و گزینه‌های درمانی با ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود صحبت کنند.

+ آبسه پروستات

اگر در جواب سوال “نادرترین بیماری پروستات چیست؟” بگوییم آبسه، بیراه نگفته‌ایم. این یک بیماری نادر اما جدی است که با تجمع چرک در این غده رخ می‌دهد. علل این بیماری می‌تواند شامل ضربه به غده پروستات یا بیوپسی پروستات عفونی باشد.

علائم آبسه پروستات ممکن است شامل تب، لرز، درد در ناحیه تحتانی شکم یا کمر، ادرار دردناک، مشکل در ادرار کردن و اختلال نعوظ باشد. در برخی موارد ممکن است اصلاً علائمی وجود نداشته باشد.

تشخیص این بیماری معمولاً شامل معاینه فیزیکی، آزمایش خون و مطالعات تصویربرداری مانند سونوگرافی ترانس رکتال یا MRI است. درمان معمولاً شامل ترکیبی از آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت زمینه‌ای و تخلیه آبسه از طریق یک برش کوچک در غده پروستات است. در برخی موارد ممکن است جراحی برای برداشتن کامل آبسه ضروری باشد.

در صورت عدم درمان، آبسه پروستات می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند سپسیس، آسیب کلیه و حتی مرگ شود. اگر مشکوک به آبسه پروستات هستید، فوراً به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید.

+ سنگ پروستات

سنگ‌های پروستات، رسوبات کوچک، سخت و معدنی هستند که در غده پروستات تشکیل می‌شوند. آن‌ها یک بیماری نسبتاً شایع به ویژه در مردان بالای 50 سال هستند. علت سنگ پروستات چیست؟

علت دقیق ایجاد سنگ‌های پروستات مشخص نیست، اما ممکن است مربوط به پروستاتیت مزمن (التهاب غده پروستات)، عفونت‌های دستگاه ادراری یا انسداد مجاری پروستات باشد. مردانی که دارای غده پروستات بزرگ شده‌اند یا کسانی که جراحی پروستات انجام داده‌اند نیز در معرض افزایش خطر ابتلا به سنگ پروستات هستند.

سنگ‌های پروستات ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکنند و اغلب به طور اتفاقی در طی آزمایشات تصویربرداری یا معاینه پروستات کشف می‌شوند. با این حال، در برخی موارد، ممکن است باعث ناراحتی یا درد در ناحیه لگن، مشکل در ادرار کردن یا خون در مایع منی شوند.

گزینه‌های درمانی برای سنگ پروستات چیست؟

برای سنگ‌های این غده به اندازه و محل آنها بستگی دارد. سنگ‌های کوچک ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند و به طور طبیعی از بدن خارج شوند. سنگ‌های بزرگتر ممکن است برای برداشتن آنها نیاز به جراحی داشته باشند. در برخی موارد، ممکن است داروهایی برای کمک به تجزیه سنگ تجویز شود. اقدامات پیشگیری شامل حفظ سلامت پروستات، هیدراته ماندن و درمان سریع عفونت‌های دستگاه ادراری است.

پاسخ به سوالات رایج