انواع بی اختیاری ادراری را بیشتر بشناسید (آشنایی با 7 نوع اصلی)

بسیار مهم است که درک کنیم فقط یک نوع خاص از بی اختیاری ادراری وجود ندارد. در واقع، انواع مختلفی از این مشکل نسبتا شایع وجود دارد که هر کدام علل و علائم خاص خود را دارند. در این مقاله، انواع بی اختیاری ادرار در انسان را بررسی می کنیم و درباره روش های مدیریت یا مقابله با هر کدام نیز، توصیه هایی ارائه می دهیم.

1. بی اختیاری ادرار استرسی (SUI)

بی اختیاری ادرار استرسی (Stress Urinary Incontinence) شایع ترین نوع بی اختیاری به خصوص در بین زنان است. این مشکل زمانی اتفاق می‌افتد که به مثانه فشار وارد می‌شود و این فشار منجر به خروج غیرارادی ادرار می‌شود. این مساله می تواند در حین فعالیت هایی مانند سرفه شدید، عطسه، خندیدن یا ورزش نیز اتفاق بیفتد. ضعف در عضلات کف لگن یا آسیب به اسفنکتر مجرای ادرار از علل شایع SUI هستند.

بی اختیاری استرسی ادرار را می توان از طریق روش های مختلف مدیریت کرد:

• مثلا تمرینات کف لگن مانند کِگل می تواند به تقویت ماهیچه هایی که از مثانه و مجرای ادراری حمایت می کنند کمک کند.
• علاوه بر این، تغییرات سبک زندگی مانند حفظ وزن سالم، اجتناب از محرک‌های بافت مثانه، و ترک سیگار نیز می‌تواند علائم را کاهش دهد.
• در موارد شدید، مداخلات پزشکی مانند روش های جراحی یا استفاده از دستگاه های درمانی بی اختیاری ادرار ممکن است توصیه شود.

2. بی اختیاری ادرار فوری (UUI)

یکی دیگر از انواع بی اختیاری ادرار، اصطلاحا فوری نامگذاری می شود که در انگلیسی به صورت (Urge Urinary Incontinence) نوشته می شود. این وضعیت به مثانه بیش فعال نیز معروف است و با یک میل ناگهانی و شدید برای ادرار کردن و به دنبال آن از دست دادن غیرارادی کنترل خروج ادرار مشخص می شود. افراد مبتلا به UUI ممکن است نیاز مکرر به ادرار کردن داشته باشند (حتی بدون اینکه مثانه پر باشد) این مشکل بی اختیاری اغلب به دلیل انقباضات ماهیچه ای مثانه است که خیلی قوی هستند و یا اینکه بنا به هر دلیلی در زمان های نامناسب رخ می دهند.

مدیریت بی اختیاری ادرار فوری شامل ترکیبی از مداخلات رفتاری و پزشکی است:

• تکنیک هایی مانند تمرینات مثانه، که در آن افراد به تدریج زمان بین مراجعات به سرویس بهداشتی را افزایش می دهند، می توانند به آموزش مجدد مثانه و کاهش دفعات فوریت خروج کمک کنند.
• همچنین داروهایی که عضلات مثانه را شل می کنند یا سیگنال های عصبی مرتبط را مسدود می کنند نیز ممکن است برای بیماران تجویز شوند.
• در برخی موارد، وسایل کاشتنی که اعصاب کنترل کننده عملکرد مثانه را تحریک می کنند نیز ممکن است در نظر گرفته شوند.

3. بی اختیاری ادرار مختلط (MUI)

بی اختیاری مختلط یکی از انواع بی اختیاری ادراری است که در واقع ترکیبی از استرس و بی اختیاری فوری است. افراد مبتلا به (Mixed Urinary Incontinence) علائم هر دو نوع را تجربه می کنند که می تواند مدیریت و درمان را چالش برانگیزتر کند. بسیار مهم است به این نکته توجه داشته باشیم که داشتن بی اختیاری ادراری مختلط برای زنان به خصوص بعد از زایمان یا در دوران یائسگی، غیرمعمول نیست.

رویکرد درمانی برای بی اختیاری ادرار مختلط ممکن است شامل ترکیبی از راهبردهای مورد استفاده برای بی اختیاری استرس و بی اختیاری فوری باشد. این رویکرد می تواند شامل تمرینات کف لگن، تمرین مثانه، اصلاح شیوه زندگی، داروها و مداخلات بالقوه جراحی باشد.

4. بی اختیاری سرریزی

بی‌اختیاری سرریز (Overflow Incontinence) از انواع بی اختیاری ادراری است و زمانی اتفاق می‌افتد که مثانه به طور کامل تخلیه نمی‌شود و این مساله منجر به خروج مداوم ادرار می‌شود. این مشکل می تواند به دلیل انسداد یا کم کاری عضله مثانه باشد که به درستی منقبض نمی شود. در مردان، بزرگ شدن غده پروستات یکی از علل شایع بی اختیاری سرریزی است.

برای مدیریت بی اختیاری سرریزی، باید به علت اصلی بروز این مشکل توجه شود. رویکرد درمانی یا مدیریتی ممکن است شامل درمان بزرگ شدن غده پروستات، برداشتن انسداد یا استفاده از تکنیک هایی برای تحریک تخلیه مثانه باشد. کاتتریزاسیون (استفاده از سوندها یا لوله های توخالی بسیار باریک برای تخلیه ادرار) ممکن است در برخی موارد ضروری باشد. تکنیک های تمرین مثانه نیز می تواند در بهبود تخلیه مثانه مفید باشد.

5. بی اختیاری عملکردی

بی اختیاری عملکردی (Functional Incontinence) یکی دیگر از انواع بی اختیاری ادراری است که ناشی از مشکل در مثانه یا سیستم ادراری نیست، بلکه به دلیل عوامل خارجی رخ می دهد. این عوامل در واقع مانع از رسیدن به موقع به دستشویی می شوند. این نوع مشکل اغلب افراد دارای ناتوانی جسمی، اختلالات شناختی یا مشکلات حرکتی را تحت تاثیر قرار می دهد.

مدیریت بی اختیاری عملکردی شامل رسیدگی به عوامل زمینه ای است که به ناتوانی در رسیدن به سرویس بهداشتی کمک می کند. این رویکرد می تواند شامل اصلاح محیط زندگی و استفاده از وسایل کمکی مانند کمد کنار تخت یا توالت متحرک و قابل حمل باشد. در برخی موارد، ممکن است یک مراقب برای به حداقل رساندن مدت زمان مراجعه به توالت مورد نیاز باشد.

6. بی اختیاری رفلکسی

یکی از آزار دهنده ترین انواع بی اختیاری ادراری، نوع رفلکس (Reflex Incontinence) است که با خروج غیر ارادی ادرار بدون هیچ گونه احساس یا آگاهی مشخص می شود. این مساله به دلیل اختلال در ارتباط بین مثانه و مغز رخ می دهد. آسیب های نخاعی یا بیماری هایی مانند مولتیپل اسکلروزیس می تواند منجر به بی اختیاری رفلکس شود.

مدیریت بی اختیاری رفلکس اغلب شامل ترکیبی از تکنیک ها می شود:

• کاتتریزاسیون ممکن است برای تخلیه منظم مثانه و جلوگیری از حوادث ضروری باشد.
• داروهایی که مثانه را شل می کنند یا انقباضات عضلانی را کاهش می دهند ممکن است تجویز شوند.
• در برخی موارد نیز، مداخلات جراحی یا تکنیک های تحریک عصبی ممکن است برای بهبود کنترل مثانه در نظر گرفته شود.

7. بی اختیاری کامل

آخرین مورد از انواع بی اختیاری ادراری نیز بی اختیاری کامل (Total Incontinence) است. این در واقع شدیدترین شکل بی اختیاری ادرار است و شامل خروج مداوم و غیرقابل کنترل ادرار است که اغلب ناشی از یک ناهنجاری ساختاری یا آسیب است که مانع از ذخیره و نگه داری صحیح ادرار توسط مثانه می شود. در برخی موارد، جراحی ممکن است برای مدیریت بی اختیاری کامل (مانند قرار دادن اسفنکتر ادرار مصنوعی یا روش انحراف ادرار) ضروری باشد.

مدیریت بی اختیاری کامل نیاز به یک رویکرد جامع متناسب با وضعیت خاص هر فرد دارد. این رویکرد ممکن است شامل ترکیبی از تکنیک‌ها، از جمله استفاده از محصولات جاذب، موانع محافظ مانند کرم‌ها یا پمادهای پوستی و کاتتریزاسیون برای مدیریت تخلیه مثانه باشد. حمایت روانشناختی و مشاوره نیز برای کمک به افراد برای مقابله با تأثیرات عاطفی و اجتماعی بی اختیاری کامل ضروری است.