علت بیضه نزول نکرده چیست؟ + تمام روش های درمان این وضعیت

بیضه نزول نکرده یک وضعیت  نسبتا رایج و قابل توجه است که برخی از نوزادان پسر را تحت تاثیر قرار می دهد و در صورت عدم درمان می تواند پیامدهای طولانی مدتی داشته باشد. در این مقاله، علل، علائم، روش های تشخیص، گزینه‌های درمانی و عوارض احتمالی مرتبط با بیضه‌های نزول نیافته را بررسی می‌کنیم.

منظور از بیضه نزول نکرده چیست؟

بیضه نزول نکرده (Undescended testicles) یا کریپتورکیدیسم (cryptorchidism) وضعیتی است که در آن یک یا هر دو بیضه به داخل کیسه بیضه پایین نیامده باشند. در طول رشد جنین، بیضه ها در داخل شکم تشکیل شده و به تدریج قبل از تولد یا کمی پس از آن به داخل کیسه بیضه نزول می کنند. اما در برخی موارد، بیضه ها به طور دقیق به داخل کیسه بیضه وارد نمی شوند و مشکل بیضه نزول نکرده پیش میاید.

توجه به این نکته ضروری است که نزول بیضه ها فرآیندی حیاتی برای رشد و عملکرد طبیعی اندام های تناسلی مردانه است. کیسه بیضه محیطی بهینه برای بیضه ها فراهم می کند، زیرا آنها را در دمای کمی پایین تر از بدن نگه می دارد. وجود این محیط خنک تر (کیسه بیضه) برای تولید اسپرم و باروری در مراحل بعدی زندگی ضروری است. علاوه بر این، کیسه بیضه از بیضه ها در برابر آسیب های احتمالی محافظت می کند.

علت عدم نزول به موقع بیضه چیست؟

+ عوامل هورمونی

عدم تعادل هورمونی در طول رشد جنین می تواند در پایین آمدن طبیعی بیضه ها به سمت کیسه بیضه اختلال ایجاد کند. هورمون‌هایی که توسط مادر و جنین تولید می‌شوند، نقش حیاتی در سیگنال دادن به بیضه‌ها برای نزول به داخل کیسه بیضه دارند. هر گونه اختلال در این تعادل هورمونی می تواند منجر به بیضه نزول نکرده شود.

+ عوامل مکانیکی

عوامل مکانیکی، مانند ناهنجاری‌ها در بافت‌ها یا ساختارهایی که نزول بیضه‌ها را هدایت می‌کنند، می‌توانند مانع از حرکت آن‌ها به داخل کیسه بیضه شوند. این ناهنجاری ها می تواند شامل طناب های اسپرماتیک کوتاه، چسبندگی های غیر طبیعی یا انسداد در مسیر نزول باشد.

+ عوامل ژنتیکی

ژنتیک نیز در بروز بیضه نزول نکرده نقش بسیار پررنگی دارد. تحقیقات نشان می دهد که ممکن است جهش یا تغییرات ژنتیکی خاصی وجود داشته باشد که خطر کریپتورکیدیسم را افزایش می دهد. با این حال، عوامل ژنتیکی دقیق که در این مساله دخیل هستند هنوز در حال بررسی هستند.

علائم بیضه نزول نکرده چیست؟

بارزترین علامت این مشکل، عدم وجود یک یا هر دو بیضه در کیسه بیضه است. در برخی موارد، بیضه(ها) ممکن است در ناحیه کشاله ران یا پایین شکم قابل لمس باشد. اگر بتوان بیضه یا بیضه ها را به صورت دستی در کیسه بیضه دستکاری کرد، به آن بیضه جمع شونده گفته می شود و ممکن است نیازی به درمان نداشته باشد.

عوارض بیضه نزول نکرده چیست؟

در صورت عدم درمان، بیضه نزول نکرده می تواند منجر به عوارض مختلف زیر شود:

• افزایش خطر پیچ خوردگی بیضه: بیضه هایی که هنوز پایین نیامده اند بیشتر مستعد چرخش در اطراف طناب اسپرماتیک هستند که این مساله منجر به پیچ خوردگی بیضه می شود. پیچ خوردگی بیضه می تواند باعث درد شدید شود و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
• اختلال در باروری: بیضه هایی که به داخل کیسه بیضه پایین نیامده اند در معرض دمای بالاتری قرار می گیرند. همانطور که احتمالا می دانید اسپرم حتما باید در دمای پایین تولید شود تا بتواند کیفیت باروری خود را حفظ کند اگر دما بالا باشد تولید و کارکرد اسپرم به خطر می افتد. بنابراین بیضه ای که پایین نیامده چون در معرض گرمای بیشتری است خطر ناباروری به همراه دارد.
• افزایش خطر ابتلا به سرطان بیضه: مردانی که سابقه بیضه نزول نکرده دارند، حتی پس از اصلاح جراحی این مشکل، کمی بیشتر از مردان دیگر در معرض خطر ابتلا به سرطان بیضه هستند.

این مشکل چطور تشخیص داده می شود؟

+ معاینه فیزیکی

اولین خط تشخیص معاینه فیزیکی است. در طول یک معاینه فیزیکی، پزشک کشاله ران، کیسه بیضه و پایین شکم را به دقت بررسی می کند تا وجود و محل بیضه ها را تعیین کند. پزشک همچنین ممکن است سعی کند به صورت دستی بیضه ها را دستکاری کند تا ببیند آیا می توان آنها را به داخل کیسه بیضه پایین آورد یا خیر.

+ انجام تست های تصویربرداری

در برخی موارد، آزمایش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی ممکن است برای مشاهده بهتر محل بیضه‌ها و شناسایی هر گونه ناهنجاری یا انسداد در مسیر نزول استفاده شود. معمولا برای تشخیص بهتر و قطعی تر این آزمایشات برای بیمار تجویز خواهد شد.

+ تجویز آزمایشات هورمونی

آزمایش‌های هورمونی، مانند اندازه‌گیری سطوح هورمون‌های خاص در خون، ممکن است برای ارزیابی عملکرد بیضه‌ها و تعیین اینکه آیا هرگونه عدم تعادل هورمونی به این بیماری کمک می‌کند یا خیر، انجام شود.

درمان بیضه نزول نکرده چیست؟

+ نظارت بر وضعیت موجود

در برخی موارد، بیضه نزول نکرده ممکن است در چند ماه اول زندگی خود به خود پایین بیاید. بنابراین، در گیش کرفتن یک رویکرد صبر و نظارت ممکن است در این مرحله به والدین توصیه شود. در طول این دوره باید به طور منظم بر روی بیضه های کودک نظار شود تا ببینیم آیا به طور طبیعی پایین می آیند یا خیر. با این حال، اگر تا سن 6 ماهگی بیضه ها پایین نیایند، ممکن است روش های درمانی کم کم مورد نیاز باشد.

+ هورمون درمانی

هورمون درمانی شامل تزریق هورمون برای تحریک نزول بیضه ها است. این گزینه درمانی زمانی موثرتر است که بیضه ها به کیسه بیضه نزدیک هستند اما به طور کامل پایین نیامده اند. درمان هورمونی معمولاً بین سنین 6 ماهگی تا 1 سالگی شروع می شود و در اغلب موارد می تواند مشکل را برطرف کند.

+ انجام مداخله جراحی

اگر سایر گزینه‌های درمان بیضه نزول نکرده بی‌اثر باشند یا بیضه‌ها تا سن 1 سالگی پایین نیایند، ممکن است مداخله جراحی ضروری باشد. رایج ترین روش جراحی، اورکیوپکسی نامیده می شود که در آن بیضه از طریق جراحی در داخل کیسه بیضه قرار می گیرد و در موقعیت ثابتی قرار می گیرد.

اهمیت مراجعات منظم به پزشک حتی بعد از درمان مشکل

پس از درمان، افراد باید به فکر ویزیت های منظم دوره ای باشند. در طول این جلسات ویزیت نظارت دقیقی بر رشد و تکامل بیضه ها، ارزیابی پتانسیل باروری و غربالگری برای تشخیص هرگونه عارضه یا عود احتمالی مشکل قبلی انجام می شود.

چطور از بروز بیضه نزول نکرده پیشگیری کنیم؟

+ انجام غربالگری قبل از تولد

به طور معمول انجام غربالگری قبل از تولد و یا آزمایشات ژنتیکی می تواند به شناسایی عوامل خطر بالقوه ای همچون بیضه نزول نکرده کمک کند. اطلاعات به دست آمده در طول غربالگری و آزمایشات ژنتیک می‌تواند به پزشکان کمک کند تا هر گونه مشکل احتمالی که ممکن است جنین را تهدید کند به طور مؤثرتری نظارت و مدیریت کنند.

+ در پیش گرفتن سبک زندگی سالم

مادر در این خصوص نقش بسیار مهمی دارد. حفظ یک سبک زندگی سالم در دوران بارداری، از جمله داشتن تغذیه مناسب و اجتناب از قرار گرفتن در معرض مواد مضر، ممکن است به کاهش خطر برخی از ناهنجاری‌های رشدی، از جمله بیضه‌ نزول نکرده کمک کند. بنابراین مادر باید تا آنجا که ممکن است در طول بارداری فرزند پسر خود حتما نکات ایمنی را رعایت کرده و سبک زندگی سالمی داشته باشد.

پاسخ به سوالات رایج درباره بیضه نزول نیافته