انواع بی اختیاری ادرار در کودکان و روش های اصولی درمان آن

بی اختیاری ادرار که به عنوان (involuntary urination) نیز شناخته می شود، یک بیماری شایع است که کودکان در سنین مختلف را تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری به ناتوانی در کنترل خروج ادرار اشاره دارد که منجر به خیس شدن لباس، جای خواب و … می شود. این وضعیت می تواند تأثیر قابل توجهی بر عزت نفس، اعتماد به نفس و وضعیت کلی کودک داشته باشد. بیایید این موضوع را بیشتر بررسی کنیم تا علل، علائم و گزینه های درمانی آن را بهتر درک کنیم.

انواع بی اختیاری ادرار در کودکان را بیشتر بشناسید

شب ادراری اولیه: شب ادراری

شب ادراری شایع ترین نوع بی اختیاری ادرار در کودکان است. زمانی که کودک تنها در طول شب و حین خواب جای خودش را خیس کرد باشد، شب ادراری اولیه در نظر گرفته می شود. عواملی مانند عدم تکامل کافی مثانه، الگوهای خواب عمیق، و تاخیر در رشد و یا عدم توانایی مغز در تشخیص سیگنال های مربوط به ادرار در بدن می تواند در شب ادراری نقش داشته باشد.

شب ادراری ثانویه: شب ادراری مجدد پس از یک دوره بهبودی

شب ادراری ثانویه زمانی رخ می دهد که کودکی که قبلاً یک دوره موفق درمان بی اختیاری ادرار شبانه را طی کرده، دوباره شروع به خیس کردن جای خود می کند. این پسرفت می‌تواند توسط عوامل مختلفی از جمله استرس عاطفی، عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs) یا تغییرات در روال زندگی یا محیط کودک ایجاد شود.

بی اختیاری در روز: خیس کردن خود در ساعات بیداری

بی اختیاری در طول روز شامل خروج غیر عمدی ادرار در طول روز است. این می تواند ناشی از عواملی مانند کنترل ضعیف مثانه، ناهنجاری های دستگاه ادراری، یبوست یا مسائل عاطفی و روانی باشد.

علل و عوامل خطر ی اختیاری ادرار در کودکان چیست؟

عوامل متعددی می تواند در ایجاد بی اختیاری ادرار در کودکان نقش داشته باشد. درک این علل و عوامل خطر برای مدیریت و درمان موثر بسیار مهم است:

تاخیر در رشد

در برخی موارد، بدن کودکان ممکن است در توسعه کنترل مثانه و سازوکارهای مرتبط با آن دچار تاخیر شده باشند. این تاخیر می تواند به دلیل بلوغ آهسته اعصاب و عضلات درگیر در کنترل ادرار باشد.

اختلال عملکرد مثانه

اختلال عملکرد مثانه به ناهنجاری در توانایی مثانه برای ذخیره و آزادسازی صحیح ادرار اشاره دارد. این مساله می تواند منجر به فعالیت بیش از حد عضلات مثانه، ضعیف شدن عضلات اسفنکتر یا هماهنگی ناکافی بین مثانه و مغز شود. این یکی از عوامل اصلی بی اختیاری ادرار در کودکان است.

عوامل عاطفی و روانی

استرس، اضطراب و چالش های عاطفی می تواند بر توانایی کودک در کنترل مثانه تأثیر بگذارد. تغییرات عمده زندگی، ضربه روحی، یا احساس ناامنی می تواند به بی اختیاری ادرار در کودکان منجر شود.

استعداد ژنتیکی

شواهدی وجود دارد که نشان می دهد بی اختیاری ادرار ممکن است یک علت ژنتیکی نیز داشته باشد. اگر یکی از والدین یا خویشاوندان نزدیک در کودکی شب ادراری یا بی اختیاری ادرار را تجربه کرده باشد، خطر ابتلای کودک شما به این بیماری نیز می تواند افزایش می یابد.

عفونت های دستگاه ادراری (UTIs)

عفونت مجاری ادراری می تواند باعث بی اختیاری موقت ادرار در کودکان شود. عفونت در دستگاه ادراری می تواند مثانه را تحریک کرده و منجر به تکرر ادرار یا حتی بی اختیاری فوری شود.

علائم و نشانه ها همراه با بی اختیاری ادرار در کودکان چیست؟

شناخت علائم و نشانه های بی اختیاری ادرار در کودکان برای مداخله زودهنگام و درمان مناسب ضروری است. برخی از نشانه های رایج در این خصوص عبارتند از:

• شب ادراری مکرر، به خصوص زمانی که بیش از پنج یا شش سالگی ادامه یابد.
• خیس کردن لباس ها در طول روز، به طور متناوب یا مداوم.
• فوریت و تکرر، با اصرار ناگهانی و شدید برای ادرار کردن.
• درد یا ناراحتی در هنگام ادرار کردن، که نشان دهنده عفونت احتمالی دستگاه ادراری است.

تشخیص علت اصلی بی اختیاری ادرار به چه صورت است؟

تشخیص صحیح در تعیین علل زمینه ای بی اختیاری ادرار بسیار مهم است. یک ارزیابی جامع در این خصوص ممکن است شامل موارد زیر باشد:

بررسی سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی

پزشک (متخصص کودکان یا متخصص ارولوژی) ممکن است سابقه پزشکی کودک را بررسی کند و یک معاینه فیزیکی کامل و تخصصی برای ارزیابی هر گونه ناهنجاری فیزیکی یا علائم عفونت در کودک شما انجام می دهد.

تست آنالیز و کشت ادرار

تست نمونه ادرار برای بررسی علائم عفونت (مانند باکتری یا خون در ادرار) که ممکن است در بی اختیاری ادرار نقش داشته باشد، تجزیه و تحلیل می شود.

تست های عملکرد مثانه

این آزمایشات عملکرد مثانه و سیستم ادراری را ارزیابی می کند. این تست ها ممکن است شامل اندازه گیری میزان جریان ادرار، ظرفیت مثانه و ارزیابی انقباضات عضلات مثانه باشند.

مطالعات تصویربرداری (سونوگرافی، اشعه ایکس)

مطالعات تصویربرداری در مراحل پیشرفته بی اختیاری ادرار در کودکان ممکن است جهت تجسم دستگاه ادراری و شناسایی هر گونه ناهنجاری ساختاری یا انسدادی که می‌تواند به بی اختیاری ادرار کمک کند، انجام شود.

گزینه های درمان بی اختیاری در خردسالان چیست؟

به طور کلی رویکرد درمان بی اختیاری ادرار در کودکان بر اساس علل زمینه ای و نیازهای فردی کودک متفاوت است. ما در اینجا فقط برخی از گزینه های رایج درمانی را مورد بحث قرار می دهیم:

مداخلات رفتاری ساده اما موثر

منظور از مداخلات رفتاری این است که والدین در برخورد خود با کودک تجدید نظر داشته و همچنین تغییراتی را در رفتار خود یا کودکشان اعمال کنند. هدف مداخلات رفتاری تلاش برای داشتن مثانه سالم، کنترل بهتر مثانه توسط کودک و اقداماتی از این دست است:

• مدیریت مصرف مایعات: تشویق به مصرف مایعات کافی در طول روز و کاهش مصرف مایعات قبل از خواب.
• تکنیک های تمرین مثانه: ایجاد یک برنامه منظم برای حمام و افزایش تدریجی زمان بین دفعات اجابت مزاج
• دستگاه های آلارم دهنده رطوبتی: این دستگاه‌ها رطوبت را تشخیص می‌دهند و وقتی کودک شروع به خیس کردن تخت می‌کنند، او را از خواب بیدار می‌ کنند تا کودک قبل در اسرع وقت به توالت مراجعه کند.

استفاده از دارودرمانی

در برخی موارد، ممکن است داروهایی برای کنترل بی اختیاری ادرار تجویز شود. این داروها می توانند به کنترل انقباضات مثانه یا کاهش تولید ادرار کمک کنند. لازم به ذکر است که چنین داروهایی تنها میبایست توسط پزشک متخصص تجویز شوند و بنابراین باید از خوددرمانی اجتناب کرد.

فیزیوتراپی و تمرینات کف لگن

تکنیک‌های فیزیوتراپی، مانند تمرینات کف لگن، می‌توانند عضلات کنترل کننده ادرار را تقویت کنند. این تمرینات می تواند کنترل مثانه را بهبود بخشیده و دوره های بی اختیاری ادرار را کاهش دهند.

درمان های حمایتی (مشاوره، بیوفیدبک)

جلسات مشاوره روان شناختی یا درمانی می‌تواند به کودکان و خانواده‌هایشان کمک کند تا عوامل عاطفی و روانی را که ممکن است در بی‌اختیاری ادرار در کودکان نقشی دارند، بررسی کنند. همچنین ممکن است از تکنیک‌های بیوفیدبک برای آموزش به کودکان در خصوص نحوه کنترل عضلات لگن و بهبود کنترل مثانه استفاده شود.

برای درمان بی اختیاری ادار کودکان چه زمانی باید به دنبال کمک پزشکی باشید؟

در حالی که دوره های گاه به گاه بی اختیاری ادرار ممکن است در کودکان خردسال طبیعی باشد، اما علائم مداوم یا بدتر شدن آن را نباید نادیده گرفت. درخواست کمک پزشکی در شرایط زیر ضروری است:

• علائم مداوم یا بدتر از قبل، مانند شب ادراری مکرر یا تصادفی در طول روز
• عفونت مجاری ادراری مکرر، که ممکن است نشان دهنده یک مشکل اساسی باشد که باید برطرف شود.
• ناراحتی عاطفی یا روانی مرتبط با بی اختیاری ادرار، مانند عزت نفس پایین یا اضطراب.

چطور از بروز بی اختیاری ادرار در کودکان پیشگیری کنیم؟

در حالی که نمی توان از همه موارد بی اختیاری ادرار پیشگیری کرد، اما والدین می توانند اقداماتی را برای کمک به حظ سلامتی مثانه کودک خود انجام دهند و به طور بالقوه خطر بی اختیاری ادرار را کاهش دهند:

• تشویق به استفاده از توالت پیش از خواب
• مدیریت مصرف مایعات
• توجه به مسائل و عاطفی و روانی کودک
• استراحت منظم در حمام